استفاده از اجاق گاز رايج‌ترين راه براي طبخ غذاست. البته استفاده از اجاق گاز خطراتي هم به همراه دارد كه مي‌تواند به قيمت جان انسان تمام شود. شما با رعايت نكات ايمني مي‌توانيد از اين خطر‌ها در امان باشيد. درضمن هر اجاق گازي ممكن است دچار مشكلاتي شود كه خيلي راحت توسط خود شما قابل برطرف شدن است، به شرط اينكه فوت و فن‌هاي كار را بدانيد. يادتان باشد كه كمتر اجاق‌گازي آنقدر دچار مشكلي مي‌شود كه نياز به حضور يك آدم متخصص و حرفه‌اي براي تعمير آن داشته باشد. اين صفحه براي شما نكات فني و ايمني استفاده از اجاق گاز را بيان مي‌كند و به شما آموزش مي‌دهد كه چگونه مشكلات جزئي را در اجاق گاز خود برطرف و از آن نگهداري كنيد.
- گرفتگي سوراخ‌هاي نازل اجاق گاز
روي سوراخ‌هاي نازل ممكن است بر اثر مرور زمان با ريخته‌شدن مايعات يا چربي‌هاي مختلف، جرم و رسوب بگيرد. اين موضوع باعث مي‌شود كه سوراخ‌هاي نازل بسته شوند و شعله از آنها بيرون نيايد. خب در اين مواقع بايد چكار كنيم؟ براي رفع اين مشكل بايد در ابتدا با شيء نوك تيزي جرم روي نازل را برطرف كنيد. سپس سري گاز را داخل سركه سفيد قرار دهيد تا سوراخ‌ها كاملا باز شوند. در آخر هم سري را شسته و كاملا خشك كنيد.
- تنظيم شعله اجاق گاز
اصولا رنگ شعله اجاق بايد آبي و طول شعله نبايد كمتر از ۶ ميلي‌متر باشد. اگر شعله آنقدر كوتاه باشد كه به راحتي خاموش شود بايد قاب يا محفظه نازل را باز و سوراخ‌هاي آن را تميز كنيد. تميز كردن سوراخ‌ها را همانطور كه گفته شد به وسيله يك شيء نوك تيز انجام دهيد. اجاق گازهاي جديد و امروزي معمولا فقط با همين مورد، شعله‌هايشان دچار مشكل مي‌شود، اما اجاق گازهاي قديمي‌تر، پيچي به نام پيچ تنظيم‌كننده هوا دارند. ساختار همه اجاق‌گازها تقريبا مشابه هم است. در اجاق‌ها، گازي كه توسط شيلنگ به اجاق متصل مي‌شود ابتدا به لوله‌اي به نام «چند راهه» مي‌رسد. روي اين لوله شيرهاي اجاق نصب شده است. در انتهاي شيرها، نازل‌ها قرار دارند كه گاز را به داخل لوله‌هاي رابط منتقل مي‌كنند. چون نازل‌ها اندكي با لوله‌هاي رابط فاصله دارند، هوا را به‌دنبال خود به داخل لوله‌هاي رابط مي‌كشند و مخلوطي از هوا و گاز كه لازمه احتراق است به‌وجود مي‌آيد. قطر سوراخ نازل‌ها (حرفه‌اي‌ها به آن اوريفيس مي‌گويند) و فاصله آنها از لوله‌هاي رابط حساب شده است و تقريبا در اجاق گازهاي جديد احتياجي به تنظيم و تعمير ندارند، ولي در اجاق‌هاي قديمي در ابتداي لوله‌هاي رابط محفظه‌اي با در متحرك وجود دارد كه توسط باز و بستن در مي‌توان مقدار درصد هوا در مخلوط گاز و هوا را تنظيم كرد. اين در پيچي دارد كه در كنار محفظه مخلوط گاز و هوا وجود دارد. آن را در جهت عقربه‌هاي ساعت بچرخانيد تا شعله تنظيم شود.
- وقتي ترموكوپل اجاق خراب مي‌شود
ترموكوپل وسيله‌اي بسيار ضروري براي اجاق گاز‌هاست. اين وسيله از تجمع گاز به هنگام قطع شعله و انفجار احتمالي جلوگيري مي‌كند؛ مثلا اگر غذاي شما سر رود و شعله خاموش شود اين وسيله از خروج گاز جلوگيري مي‌كند. اما خرابي ترموكوپل مي‌تواند دردسرساز باشد. با آزمايشي ساده مي‌توانيم از سالم بودن ترموكوپل مطمئن شويم. در ابتدا بايد بدانيد كه عملكرد ترموكوپل در اجاق به همراه رابطي به نام «بويين» تكميل مي‌شود. اين بويين داراي هسته‌اي است كه بيرون آمدن آن باعث قطع مسير گاز در اجاق مي‌شود. شما در ابتدا ترموكوپل را به يك بويين سالم وصل كنيد. سپس سر آن را حرارت دهيد. قسمت هسته بويين را به داخل فشار داده و ۲۰ تا ۳۰ ثانيه صبر كنيد. سپس هسته بويين را رها كنيد، اگر هسته به جاي اول خود باز نگردد و در حال جذب بماند ترموكوپل سالم است و در غيراين صورت بايد اقدام به تعويض آن كنيد. تعويض ترموكوپل هم كار پيچيده‌اي نيست.
- استيل اجاق‌گاز را چگونه بشوييم؟
قسمت استيل اجاق گاز را مي‌توانيد با آب و مايع شوينده شست و شو دهيد. فقط حواستان باشد از پودر‌هاي ساب (دانه‌هاي خشن و ريز) به جاي مايع شوينده استفاده نكنيد، چرا كه به استيل آسيب مي‌زند. در هنگام شست‌وشو هم از سيم‌هاي ظرفشويي استفاده نكنيد. اسكاچ‌هاي نرم و ابري بهترين وسيله براي اين كار هستند. بعد از شست و شو، سطح استيل را با پارچه‌اي نرم خشك كنيد. شما مي‌توانيد براي درخشش اين بخش اجاق گاز خود از محصولات براق‌كننده استيل كه در بازار يافت مي‌شود استفاده كنيد. حواستان باشد اگر در هنگام پخت غذا مايعي روي اين قسمت ريخت سريع آن را با يك دستمال نرم تميز كنيد؛ چرا كه اگر خشك شود تميز كردن آن بسيار مشكل خواهد بود و ممكن است به استيل گاز آسيب وارد شود.
- چه زماني شعله استاندارد نمي‌سوزد
استاندارد رنگ سوختن شعله در حالتي كه زياد‌ترين ميزان را دارد آبي متمايل به سبز است و طول آن به ۲۰ ميلي‌متر مي‌رسد. در موارد زير بايد به فكر تميز كردن نازل‌ها يا تنظيم پيچ مخلوط‌كننده هوا در اجاق‌هاي قديمي باشيد:
1- اگر نوك شعله در اجاق گاز شما زرد مي‌سوزد، بايد دانست كه ميزان هوا در مخلوط كم است.
2- اگر شعله وزش‌دار و صدا‌دار مي‌سوزد بايد فهميد كه ميزان هوا زياد است.
3- اگر شعله در هنگام سوختن دود كرد باز هم مشكل از زياد بودن هواست.
4- اگر شعله مشعل خيلي بلند بود مي‌توان نتيجه گرفت كه گاز و هوا هر دو زياد است.
باز هم يادآوري مي‌كنيم كه در اغلب اجاق گازهاي جديد اين تنظيم به‌صورت خودكار انجام مي‌شود و نياز به تنظيم دستي نيست. شما با تميز كردن سوراخ‌هاي نازل گاز مي‌توانيد از بروز هر مشكلي جلوگيري كنيد.
- نكات فني و ايمني در استفاده از اجاق گاز
با رعايت نكات ساده اينجا هنگام استفاده از اجاق گاز مي‌توانيد خود و خانواده‌تان را از خطرهاي اين وسيله پخت‌وپز در خانه دور كنيد.
۱- شير گاز ورودي به اجاق گاز بايد در نزديكي اين وسيله باشد تا در مواقع نياز با بستن شير، از ورود گاز به دستگاه جلوگيري كنيد.
۲- حواستان باشد كه اجاق گاز به تنهايي بايد به يك شير گاز وصل شود و از وصل كردن آن به شير مصرفي مشترك با ديگر وسايل گاز سوز خودداري كنيد.
۳- براي وسايل گازسوزي مثل اجاق گاز كه ثابت هستند بهتر اين است كه از لوله‌هاي فلزي براي وصل‌شدن به سيستم لوله‌كشي استفاده كنيد.
۴- اگر از لوله‌هاي فلزي استفاده نمي‌كنيد، براي اجاق گاز خود، شيلنگ‌هاي فشار قوي بگيريد. طول شيلنگ هرگز نبايد بيشتر از 5/1متر باشد. طول بيشتر از اين مقدار ممكن است خطرآفرين شود. اگر از شيلنگ‌هاي لاستيكي معمولي استفاده مي‌كنيد حواستان باشد كه در مقابل حرارت اجاق گاز قرار نگيرند.
۵- استفاده از بست شايد مهم‌ترين نكته باشد. شيلنگ گاز را بايد به وسيله بست به سيستم لوله‌كشي و اجاق گاز محكم كنيد تا گاز از بين آن منتشر نشود.
۶- اجاق گاز را هرگز در مقابل پنجره قرار ندهيد، چرا كه با وزش يك باد ساده ممكن است شعله خاموش شود و گاز همه جا را فرابگيرد.
۷- اگر اجاق گاز شما بدون شمعك است، ابتدا كبريت را روشن و سپس اقدام به باز كردن شير گاز كنيد؛ چرا‌كه در فاصله باز شدن گاز تا روشن‌شدن كبريت، گاز فضاي اندكي را دربر مي‌گيرد و يك انفجار كوچك رخ مي‌دهد كه مي‌تواند خطرساز باشد.
۸- در هنگام پختن غذا حواستان باشد كه غذا سر نرود، چرا كه با سررفتن غذا،شعله ممكن است خاموش شود و گاز فضاي خانه را در بر بگيرد. اگر هم غذا سر رفت، سريعا شير گاز را ببنديد و اجاق گاز را كاملا تميز كنيد.
نظر شما